Tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai bao gồm nước mưa, nước mặt (nước trong sông suối, kênh rạch, ao hồ…), nước dưới đất.

Quản lý nhà nước về tài nguyên nước là quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên nước; phòng, chống và khắc phục hậu quả, tác hại do nước gây ra, giám sát kiểm tra việc thi hành pháp luật về tài nguyên nước tại địa phương. Để Quản lý tài nguyên nước đòi hỏi phải xây dựng, chỉ đạo thực hiện chiến lược quy hoạch , chính sách bảo vệ, khai thác, sử dụng , phát triển tài nguyên nước.

Trên địa bàn tỉnh Lào Cai mới có các Quy hoạch sử dụng tài nguyên nước riêng lẻ như Quy hoạch thủy điện; quy hoạch cấp nước sinh hoạt nông thôn; quy hoạch lưu vực Sông Hồng… Để thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên nước đòi hỏi phải xây dựng Quy hoạch tài nguyên nước.

Thực hiện  quyết định số: 1253/QĐ-UBND ngày 20/5/2011 của UBND tỉnh Lào Cai về việc giao kế hoạch danh mục chuẩn bị đầu tư thiết kế qui hoạch đợt 1 năm 2011. Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Lào Cai đã phối hợp với Trung tâm công nghệ tài nguyên nước trực thuộc cục Quản lý tài nguyên nước Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng dự án Quy hoạch nguồn tài nguyên nước, điều tra đánh giá chất lượng, trữ lượng nguồn nước mặt, nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

Hiện nay Dự án đã được phê duyệt kinh phí và đang tổ chức thực hiện. Dự kiến dự án sẽ hoàn thành trong năm 2012. Do điều kiện nguồn kinh phí của tỉnh  còn hạn hẹp dự án mới chỉ tập trung vào 2 nội dung chính:   Điều tra khảo sát bổ xung và xây dựng quy hoạch tài nguyên nước.

Đối với phần điều tra khảo sát bổ xung dự án sẽ tiến hành điều tra , khảo sát bổ xung chất lượng và trữ lượng trên 11 sông suối chính trên địa bàn tỉnh; điều tra, khảo sát hiện trạng khai thác sử dụng nước mặt, nước dưới đát trên địa bàn 09 huyện, thành phố của tỉnh Lào Cai.

Nội dung xây dựng quy hoạch tài nguyên nước gồm có các nội dung; Điều tra, thu thập thông tin các dự án đã có  trên các lưu vực sông thuộc tỉnh Lào Cai;Xử lý, phân tích, đánh giá; xác định phân bổ điều hòa, phát triển tài nguyên nước trên địa bàn toàn tỉnh. Phân tích dự báo xu thế biến động, nhu cầu khai thác sử dụng, xác định các vấn đề khai thác sử dụng, phân bổ, điều hòa, phát triển tài nguyên nước trong kỳ quy hoạch; xây dựng các phương án quy hoạch; giải pháp, tiến độ thực hiện quy hoạch.

 Theo Quy định điều tra cơ bản  tài nguyên nước, bao gồm:

a) Điều tra đánh giá tài nguyên nước;

b) Thống kê, kiểm kê tài nguyên nước theo định kỳ;

c) Điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước;

d) Xây dựng và duy trì hệ thống mạng quan trắc, giám sát tài nguyên nước, giám sát việc khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước.

đ) Xây dựng và duy trì hệ thống cảnh báo, dự báo lũ, lụt, hạn hán, xâm nhập mặn, nước biển dâng, tràn và các tác hại khác do nước gây ra;

e) Xây dựng và duy trì hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước;

g) Xây dựng báo cáo tài nguyên nước quốc gia, báo cáo tình hình khai thác, sử dụng tài nguyên nước của các ngành, lĩnh vực và báo cáo định kỳ về hiện trạng tài nguyên nước cấp tỉnh.

*Trong đó điều tra đánh giá tài nguyên nước gồm các nội dung;

- Lập bản đồ đặc trưng lưu vực sông, bản đồ đặc trưng các sông, suối, hồ, đầm, phá và các vùng biển;

-  Lập bản đồ địa chất thủy văn cho các tầng, các cấu trúc chứa nước, phức hệ chứa nước;

- Đánh giá số lượng và chất lượng nước; tìm kiếm nguồn nước dưới đất;

- Lập bản đồ tài nguyên nước, bản đồ chuyên đề về tài nguyên nước, bản đồ phân bố rừng, sử dụng đất và các yếu tố ảnh hưởng đến tài nguyên nước khác;

- Đánh giá tình hình ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt, nhiễm mặn nguồn nước mặt, nước dưới đất; ô nhiễm nước biển; lập danh mục các khu vực, nguồn nước bị ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt;

- Xác định khả năng tiếp nhận nước thải của các nguồn nước và lập bản đồ phân vùng khả năng tiếp nhận nước thải;

- Xác định dòng chảy tối thiểu trong sông, ngưỡng giới hạn khai thác đối với các tầng chứa nước, các khu vực dự trữ nước, các khu vực cần bảo vệ, các khu vực hạn chế khai thác nước;

- Đánh giá, cảnh báo, dự báo các diễn biến bất thường về tài nguyên nước, các tác hại do nước gây ra;

- Xác định khả năng bổ sung nhân tạo nước dưới đất.

* Kết quả của dự án:

- Xây dựng dữ liệu, bản đồ hiện trạng khai thác, sử dụng nguồn nước;

- Xây dựng dữ liệu, bản đồ hiện trạng xả nước thải vào nguồn nước;

- Xây dựng dữ liệu, bản đồ lưu vực sông và nguồn nước mặt;

- Xây dựng dữ liệu, bản đồ nước dưới đất;

- Xây dựng dữ liệu, bản đồ hiện trạng chất lượng nước mặt, nước dưới đất;

- Một số dữ liệu, bản đồ khác có liên quan;

+ Bản đồ tài nguyên nước mặt;

+ Bản đồ tài nguyên nước dưới đất;

+ Bản đồ hiện trạng khai thác, sử dụng nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai;

+ Bản đồ quy hoạch phân bổ tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai;

+ Bản đồ phân vùng bảo vệ nguồn nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai;

- Lập báo cáo tổng kết khảo sát, thí nghiệm bổ sung vùng đặc biệt khó khăn về nguồn nước.

Mặc dù dự án mới tập trung giải quyết được 2 nội dung điều tra đánh giá hiện trạng; đánh giá số lượng, chất lượng nước; lập bản đồ tài nguyên nước. nhưng đây sẽ là cơ sở dự liệu rất hữu ích cho công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

                                               Nguyễn Duy Hùng